Ҡурсаулыҡ һаҡсылары

11 ғинуарҙа Рәсәйҙә Ҡурсаулыҡтар һәм милли парктар көнө билдәләнә. Байрамға нигеҙ 1997 йылда Ҡырағай тәбиғәтте һаҡлау үҙәге һәм Бөтә донъя ҡырағай тәбиғәт фонды башланғысы менән һалына. Байрам өсөн был көн юҡҡа ғына һайланмаған, сөнки 1916 йылда, нәҡ ошо көндә, Рәсәйҙә беренсе булып, Байкал күле эргәһендә Баргузин дәүләт ҡурсаулығы булдырыла. Бөгөн Рәсәйҙә бөтәһе 111 ҡурсаулыҡ һәм 55 милли парк иҫәпләнә. Уларҙың майҙаны 42 млн. гектарға яҡын, йәғни илдең дөйөм майҙанының 2,5 проценттан ашыу тирәһе. Бында үҫемлектәр һәм хайуандар донъяһының 80 процент төрө һаҡлана. Көньяҡ Уралдың тәбиғәт байлыҡтарын - ылыҫлы урмандарҙы, һирәк осраған үҫемлектәрҙе, ҡырағай хайуандар донъяһын, тау йылғаларын, һаҙлыҡтарҙы һәм башҡа тәбиғәт ҡомартҡыларын һаҡлау маҡсатында 1978 йылда Көньяҡ Урал дәүләт тәбиғәт ҡурсаулығы булдырыла. Ҡурсаулыҡтың майҙаны 250 мең гектарҙан ашыу, ул республикала иң ҙур ҡурсаулыҡтарҙың береһе. Уның төп өлөшө Белорет районына тура килһә, 10 процент тирәһе Силәбе өлкәһенә ҡарай. Ҡурсаулыҡ таулы һәм урманлы төбәктә урынлашҡан, бында бейеклеге 1 мең метрҙан ашҡан 25-ләп тау түбәһе иҫәпләнә. Унда Көньяҡ Уралдың иң бейек нөктәһе - бейеклеге 1639 метр булған Оло Ямантау тауы ла урын алған. Тәбиғәттең матурлығы менән дан тота был ерҙәр. Береһенән-береһе ҡеүәтлерәк Нәре, Машаҡ, Егәлгә, Кесе Ямантау һәм башҡа тауҙар, һырттар, әйтерһең, ҡурсаулыҡтың һаҡсылары булып ҡалҡҡан. Хозур тәбиғәтле Йүрүҙән, Инйәр, Телмәй йылғалары ошонда үҙҙәренә юл яра. Бүтән күренекле урындары ла бихисап: Нәре һыртындағы «Ҡаялы ҡала», мәғрур Оло Шелом тауы...