Инсульт - мәкерле сир

Инсульт тип тамыр ауырыуҙарына йәки баш мейеһе тамырҙары аномалияһына бәйле киҫкен тамыр һәләкәтен атайҙар. Рәсәйҙә был сир менән ауырыусылар һаны - бер мең кешегә ѳс осраҡ. Беҙҙең илдә дѳйѳм үлем һанының 23,5%-ты - инсульт, 40%-ты ҡан әйләнеше системаһы ауырыуҙарына тура килә. Инсульт кисергән пациенттарҙың 80%-ты ғәриплеккә килтергән тотороҡло неврологик сирҙәргә тарый. Уларҙың дүрттән бер ѳлѳшѳ үҙ-үҙҙәрен хеҙмәтләндереү һәләтен юғалта.

Инсульттың ике - ишемик һәм геморрагик тѳрѳн айырып йѳрѳтәләр.

Ишемик инсульт (мейе инфаркты) церебраль артерияларҙың үткәреүсәнлеге боҙолоп, мейе туҡымаларының ҡотолғоһоҙ үҙгәрештәргә дусар булыуынан ғибәрәт.

Геморрагик инсульт мейеләге тамырҙың патологик (травматик) ѳҙѳлѳүе арҡаһында церебраль туҡымаларға ҡан һауыуы менән ҡылыҡһырлана. Инсульттың был тѳрѳ, ғәҙәттә, 55-60 йәште ашатлаған кешеләрҙә күҙәтелә; геморрагик тѳр иһә йышыраҡ 45-55 йәшлектәрҙә осрай.

Инсультҡа килтергән факторҙар:

- юғары ҡан баҫымы;

- ҡанда холестериндың күтәрелеүе;

- шәкәр диабеты;

- аритмия һәм башҡа йѳрәк ауырыуҙары;

- иҫерткес эсемлектәр менән мауығыу;

- йәшәү рәүеше факторҙары (артыҡ кәүҙә ауырлығы, физик әүҙемлектең булмауы, туҡланыу режимының боҙолоуы, стресс);

- ораль контрацептивтар ҡулланыу.

Инсульт билдәләре:

- ауыҙ сите ҡыйшайыуы, йылмайып булмау;

- һѳйләү һәләтен юғалтыу;

- ҡулдарҙың күтәрелмәүе;

- ҡул йәки аяҡтарҙың ҡапыл ойоуы;

- ҡапыл-ҡара тигеҙләнеште юғалтыу, координацияның боҙолоуы, баш әйләнеүе;

- сәбәпһеҙ йәки ауыр стрестан, физик кѳсѳргәнештән һуң баш ауыртыуы;

- психик тороштоң кинәт үҙгәреүе.

Инсульт булғанда беренсе ярҙам:

- ауырыуҙың яурындары, башы аҫтына бейек мендәрҙәр һалырға;

- форточканы асып, бүлмәне сафландырырға;

- тәнде һығып торған кейемдән, ҡайыш, тѳймәләрҙән азат итергә;

- артериаль ҡан баҫымын үлсәргә;

- ҡоҫоу билдәләре күҙәтелгәндә, ҡоҫҡолоҡ тын юлына китмәһен ѳсѳн башты ҡырынайтырға кәрәк.

Инсульттан нисек һаҡланырға?

- артериаль ҡан баҫымын күҙәтеп тороу;

- шәкәр диабетын булдырмау сараларын күреү;

- юғары холестеринлы ризыҡтарҙан тыйылыу;

- кәүҙә ауырлығын контролдә тотоу;

- иҫерткес эсемлектәр ҡулланмау;

- тәмәке тартмау;

- йоҡо режимын боҙмау;

- йѳрәк ритмына иғтибарлы булыу.

Әгәр ҙә үҙегеҙҙә инсульт билдәләрен тойһағыҙ, табипҡа мѳрәжәғәт итегеҙ (тиҙ ярҙам машинаһын саҡырыу ѳсѳн телефон һандары: Билайн 103, Мегафон 030, МТС 103, Tele2 103). Иҫегеҙҙә тотоғоҙ, инсуль һуҡҡан кешене ҡотҡарыу ѳсѳн табиптарҙың ни бары 4 сәғәт кенә ваҡыты бар! Сәләмәт булығыҙ!

Читайте нас:

Телефон

Телефон редакции:8(34792) 3-06-69 (редактор), 8(34792) 3-14-89 (корреспонденты)

Электрон почта

[email protected]

Адресы

Республика Башкортостан, город Белорецк, ул. 50 лет Октября, 55/1

Реклама хеҙмәте

8(34792) 3-0-29

Редакция

8 (34792) 3-06-69

Хеҙмәттәшлек

8 (34792) 3-14-89

Кадрҙар бүлеге

8(34792)3-06-29